އަނބިންނާއި ފޮތްތަކާއި ދެމެދުގައިވާ ކުރިމަތިލުން

ސީބަވައިހި (180ހ)

ޢަރަބި ބަހުގެ ބޮޑު ޢިލްމުވެރިޔާ ސީބަވައިހިގެ ފޮތްތައް އޭނާގެ އަނބިމީހާ އަންދާލިއެވެ. އެކަން ވީގޮތަކީ ސީބަވައިހި ކައިވެނިކުރި އަންހެންމީހާ އޭނާ ދެކެ އިންތިހާއަށް ލޯބިވެއެވެ. އެކަމަކު ސީބަވައިހި ގިނަ ވަޤުތު ހޭދަކުރަނީ ފޮތްކިޔުމުގައާއި، ރޭގަނޑު ހޭލާހުރެ ފޮތް ލިޔެ މުޠާލަޢާކޮށް ވިސްނާ ފިކުރު ކުރުމުގައިއެވެ.

ދެން ސީބަވައިހި އެއްފަހަރަކު ބާޒާރަށް ނިކުތް ވަޤުތަށް ފާރަލާ ބަލަންހުރެ، އޭނާގެ އަނބިމީހާ އަލިފާން ރޯކޮށްފައި އޮތް ދަރުގަނޑެއް ނަގާ ފޮތްތަކުގެ މައްޗަށް އެއްލާ ފޮތްތައް އަންދާލިއެވެ. ދެން ސީބަވައިހި އަނބުރާ ގެއަށް އައިރު އެތަން ފެނިފައި ހިތާމައިން ހޭނެތުނެވެ. ހޭއެރިހިނދު އެ އަންހެނާ ވަރިކޮށް ފޮނުވާލިއެވެ.

📖 ކިތާބުލް ފުޞޫޞު 📖

ލައިޘު ބްނުލް މުޡައްފަރު (190ހ)

ލައިޘުއަކީ ޢަރަބި ބަހުގެ ބޮޑު ޢިލްމުވެރިޔާ ޚަލީލު ބްނު އަޙްމަދު އަލްފަރާހީދީގެ ގާތް އެކުވެރިޔެކެވެ. އަދި ޚަލީލު ލައިޘު ވަރަށް ގާތްކުރައްވައެވެ. ދެން ޚަލީލުގެ ޢަރަބި ރަދީފު 'އަލްޢައިނު' ލިޔުނު ހިނދު އެފޮތް ލައިޘުއަށް ޚާއްސަކޮށް ދެއްވިއެވެ. އެކަމާ ލައިޘު ވަރަށް އުފާވިއެވެ. އަދި އެއީ އެފޮތުގެ ހަމައެކަނި ކޮޕީކަމުގައިވުމުން ވަރަށް މަތީ ޤަދަރެއްދީ އެފޮތް ރައްކާކޮށްގެން ގެންގުޅެ، އަދި އެފޮތް ހިތުދަސްކުރަންވެސް ފެއްޓިއެވެ.

ކަންދިމާ ކުރި ގޮތުން ލައިޘުގެ އަނބިމީހާ އެކަމާ ވަރަށް ނަފްރަތުކުރިއެވެ. އަދި ބުންޏެވެ:

"ރެޔާއި ދުވާލު މީނާވަނީ މިފޮތުގެ އަވާގައި ޖެހިފައެވެ. ނިކަން ހުރެ ބޮނޑިއެއްދޭނަމެވެ."

ދެން އެއަންހެނާ އެފޮތް އަންދާލިއެވެ. ލައިޘުއަށް އެކަން އެނގުނުހިނދު ހިތާމައިން ކޮޅުންލިއެވެ. އެހެނީ އެއީ އެފޮތުގެ ހަމައެކަނި ކޮޕީކަމުގައި ވެފައި، އެއިރު ޚަލީލުވެސް ނިޔާވެއްޖެއެވެ. ދެން އެފޮތް އަލުން ހިިތުން ލިޔެ އަނެއްބައި ފުރިހަމަ ކުރީ ލައިޘުއެވެ.

📖 އަލްމުޒްހިރު ފީ ޢުލޫމިއް ލުޣާ 📖

އަލްމުބައްޝިރު ބްނު ފާތިކު (500ހ-)

މިޞްރުގެ އަމީރުކަން ކުރި ޢިލްމުވެރިއެކެވެ. އަލްމުބައްޝިރު ފޮތް ލިޔުމަށް ވަރަށް ލޯބިކުރެއެވެ. އަދި އެތައް ބައިވަރު ފޮތްތައް އެއްކޮށްފައިވާ ބޮޑު ޚަޒާނާއެއް އޭނާއަށް ވެއެވެ. އެކަމަކު މުބައްޝިރުގެ ގިނަ ފޮތްތައް ފޯރާފައިވާއިރު ފޮތްތަކަށް ފެނުގެ އަސަރުކޮށް ލިޔެފައި ހުރި ގިނަ އެއްޗެހި އެނގޭ ވަރެއް ނޫނެވެ.

އެކަން ވީގޮތަކީ އަލްމުބައްޝިރު ނިޔާވުމުން އޭނާގެ އަނބިމީހާ ފޮތްތަކުގެ ޚަޒާނާއަށް ވަނެވެ. އަދި އެތަނުގައި އިނދެގެން ފެންވަޅަކަށް ފަހަރަކު ފޮތެއް އޭނާގެ ނަމުން ގޮވާލާފައި އެއްލަމުން ދިޔައެވެ. އެއީ މުބައްޝިރު އެ އަންހެނާއަށްވުރެ ބޮޑަށް ފޮތްތަކާއި އެކުގައި ވަޤުތު ހޭދަކުރުމުން އެކަމާ ހިތުގައި އޮތް ރުޅިންނެވެ.

📖 ޢުޔޫނުލް އަންބާއު 📖

އިބްރާހިމް އަލްޢަޔާޝީ (1400ހ)

މިއީ މަދީނާގެ ޢިލްމުވެރިއެކެވެ. ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ކޮޓަރިކޮޅުތަކާއި ބެހޭގޮތުން ފޮތެއް އެ ޝެއިޚު ލިޔުނެވެ. އަދި އެފޮތް ލިޔުމަށްޓަކައި އެތަންތަނަށް ގޮސް ތަޙްޤީޤުކޮށް މަޢުލޫމާތު އެއްކުރުމުގައި ވިހި އަހަރު ހޭދަކުރިއެވެ.

ދެން ފޮތް ކިޔާ މުނާޤަޝާކުރުމުގައި އަލްޢަޔާޝީ ގިނަ ވަޤުތު ހޭދަކުރާތީ، އަނބިމީހާ އެކަމާ ހިތްނުތަނަސްވެގެން އެފޮތުގައި ރޯކޮށް އަންދާލިއެވެ. އެކަމުގެ ހިތާމައިގައި ޝެއިޚުގެ އެއްފަޅި ވާވިއެވެ.

📖 ކިތާބު ކުއްލު މަޢާނިލް ޙުއްބު 📖

އިބްނު ޝިހާބު އައްޒުހްރީ (124ހ)

އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިކަމަނާ ވިދާޅުވެއެވެ:

"ﷲ ގަންދީ ބުނަމެވެ! ތިން އަނބިން ފިރިމީހާއަށް ލިބިގެންވުމަށްވުރެވެސް މިހިރަ ފޮތްތަކުގެ އުނދަގޫ އަހަރެންނަށް މާބޮޑެވެ!"

📖 ވަފިއްޔާތުލް އަޢުޔާނު 📖

އައްޒުބައިރު ބްނު ބައްކާރު (256ހ)

އެބޭފުޅާވެސް އެންމެ އަންހެނަކާއި ކައިވެނިކުރައްވާ، ދެން އިތުރަށް ޖާރިޔާއެއް ނުވަތަ އަނތްބެއް ނުނަންގަވާތީ އެކަމުގެ މޮޅުވާހަކަ އަނބިމީހާ ކައިރީގައި މީހަކު ބުނިހިނދު އެކަމަނާ ދެންނެވިއެވެ:

"ﷲ ގަންދީ ބުނަމެވެ! ތިން އަންހެނުންނާއި އޭނާ އިނދެގެން އުޅުމަށްވުރެވެސް މިފޮތްތަކުގެ ކަންތައް އަހަރެންނަށް މާބޮޑެވެ."

📖 ތާރީޚު ބަޣުދާދު 📖